Tölvuflögur eru orðnar mikill og stór þáttur í okkar daglega lífi. Flest berum við á okkur ýmis konar búnað sem inniheldur flögur í mis miklu magni t.d farsíma, fartölvur og jafnvel greiðslukort með örgjörva. Búnaðurinn er orðinn það mikilvægur þáttur í okkar daglegu venjum að fæstir gætu hugsað sér líf án þessara hluta. Kort eru orðin mikilvægur hluti af mynstri okkar og erum við háð þeim til þess að komast inn í hinar ýmsu byggingar, til að greiða fyrir vörur og þjónustu, opna og gangsetja bíla svo eitthvað sé nefnt. Það má einnig halda því fram að hin hefðbundni húslykill sé að verða úreltur enda er um mjög óáreiðanlegt aðgangsstýringartæki að ræða. Flestir gæludýraeigendur eru nú þegar að nota örflögur til að merkja gæludýrin sín. Á sama máta mætti græða örflögur í manneskjur sem myndi útrýma nauðsyn þess að hafa með sér greiðslukort, skilríki og ýmis aðgangskort. En hvers vegna er þetta ekki orðin útbreidd tækni þar sem að þetta myndi einfalda líf okkar til muna.

Að frumkvæði Öldungadeildar Ský hefur verið ráðist í það stóra verkefni að taka sama sögu upplýsingatækni á Íslandi 1964-2014. Tilefnið er að haustið 2014 voru 50 ár síðan fyrsta alvöru tölvan kom til Íslands og enn margir til frásagnar um hvernig tölvuvæðing á Íslandi hefur verið frá upphafi.  Ritunina annast Þorgrímur Gestsson og hefur hann tekið viðtöl við allmarga sem komu við sögu og er að safna ýmsu efni um þróunina og áhrif tölvutækninnar á íslenskt þjóðlíf.  Verkefninu lýkur næsta vor en endanlegt form á birtingu efnisins hefur ekki enn verið ákveðið en líklegt að um blandað form verði að ræða s.s. vídeó og vefsíða ásamt samanteknu efni hentugu til prentunnar. Í ritnefnd eru þekktir einstaklingar úr tölvugeiranum; Sigurður Bergsveinsson (ritstjóri), Frosti Bergsson, Vilhjálmur Þorsteinsson, Gunnar Ingimundarson, Sigríður Olgeirsdóttir, Arnlaugur Guðmundsson auk Þorsteins Hallgrímssonar (Öldungadeild Skýrslutæknifélagsins) og Arnheiðar Guðmundsdóttur.  Verkefnið er fjármagnað af styrkjum og hvet ég þá sem vilja leggja því lið að hafa samband við Ský í gegnum netfangið sky@sky.is

Þegar almennir borgarar sækja rafræna þjónustu hjá fyrirtækjum og stofnunum þurfa þeir yfirleitt að gera grein fyrir sér með einhverjum hætti. Þetta má gera með ýmsum sannvottunaraðferðum, t.d. einföldu lykilorði, flóknu lykilorði, tveggja þátta aðferð (t.d. lykilorði með SMS eða annarri styrkingu) eða fullgildum rafrænum skilríkjum. Nýlegur ISO staðall mælir með því að val á sannvottunaraðferð við innskráningu byggi á áhættugreiningu og ekki sé krafist hærra fullvissustigs en sú áhættugreining gefur tilefni til.

Vefstjóri í fyrirtæki þarf ekki að búa yfir yfirgripsmikilli tækniþekkingu, það er misskilningur og mýta frá gamalli tíð þegar kerfisstjórar voru í reynd vefstjórar. Almennt gætir mikils misskilnings um hlutverk vefstjóra. En hvað sem þessu liður þá þarf vefstjóri að afla sér lágmarksþekkingar og ekki síst þekkja grundvallaratriðin í HTML og lykilhugtök til að geta átt samskipti við tæknimenn.

Það er líka mikilsvert að átta sig á hvernig vefir eru hýstir, hvert er hlutverk gagnagrunna, hvað þarf til að kalla fram vefsíðu og birta í vafra svo fátt eitt sé nefnt. Það er líka sálarhjálparatriði að þekkja grundvallarhugtök og skilaboð á borð við DNS, IP, ISP, IIS, SQL, .NET, Javascript, 301, 404 og 500.

Samfélagsmiðilinn Facebook er fyrirbæri sem við könnumst all flest við. Það hefur vaxið gífurlega ár frá ári og er orðin hluti af daglegu lífi hjá flestum þeim sem hafa aðgang af tölvum og interneti. Í þessari umfjöllun munum við skoða betur þetta umdeilda en geisivinsæla alheimsundur. En það er ekki allt gull sem glóir og eins og flest önnur fyrirbæri hefur Facebook sína kosti og galla. Við skoðum friðhelgi einstaklinga á Facebook og hvernig upplýsingar sem það setur inná síðuna geta komið þeim um koll seinna meir.

Árið 2010 var gerð könnun um hvað fólki fannst vera besta uppfinningin og var meiri en helmingur eða 73% allra sem sögðu að það væri Facebook. (The Telegraph, 2010). Virkir notendur á Facebook í hverjum mánuði eru um 1,32 milljarður manna og það eru um 802 milljónir sem skrá sig inn daglega á samskiptamiðilinn (Noyes 2014).

Ritskoðun þjónar þeim tilgangi að hefta aðgang almennings að “óviðeigandi” upplýsingum og hefur þekkst allt frá dögum Rómarveldis (Newth, 2010). Margs konar efni hefur verið ritskoðað í gegnum tíðina, allt frá málverkum að bókum. Tiltölulega nýlega hefur almenningur öðlast aðgang að internetinu og það er mikil nýjung að hver sem er hafi óheftan aðgang að því gríðarlega magni upplýsinga sem þar er að finna. Það eru skiptar skoðanir á því hvort það sé jákvæð þróun, menn hafa því gert tilraunir til þess að ritskoða internetið. Á vesturlöndunum hefur það oft verið reynt, oftast undir því yfirskini að vernda börn gegn klámi og öðru efni sem almennt þykir óæskilegt og áætlunin verið sú að standa þannig vörð um siðgæði fólks. Einnig hefur ritskoðun margoft verið beitt í þeim tilgangi að koma í veg fyrir ólöglegt niðurhal. Eins og önnur form ritskoðunar getur það haft miklar slæmar afleiðingar og nær oft ekki þeim markmiðum sem ætlað var í upphafi.

Ólöglegt niðurhal á afþreyingarefni virðist vera almenn og hversdagsleg iðja nú til dags og bendir margt til þess að það sé raunveruleiki sem við munum búa við lengi. Í þessari grein verður fjallað um tvo mikilvæga þætti ólöglegs niðurhals, en það er annars vegar skráarskiptahugbúnaðurinn sem notaður er til verksins og hinsvegar áhrif iðjunnar á afþreyingariðnaðinn. Fjallað verður um uppruna og þróun jafningjaneta (e. peer-to-peer networks) og um skáarskiptahugbúnað sem byggir á þeirri tækni. Þá verður einnig reynt að varpa ljósi á mikilvæga spurningu – er ólöglegt niðurhal að ræna afþreyingariðnaðinn af tekjum?

Í gegnum árin hafa kvikmyndir byggðar á vísindaskáldsögum alltaf laðað að. Þegar rýnt er í lista yfir tekjuhæstu kvikmyndir allra tíma eru 5 af 10 efstu vísindaskáldsögur. Í mörgum af þessum myndum sjáum við tækni sem ekki er til í raun og veru. Við gerð stærstu myndanna er fjöldi fræðimanna fenginn til að spá fyrir um það hvernig tæknin gæti verið á tíma myndarinnar. Þeim tekst misvel að spá fyrir um tæknina. Stundum hafa þeir rétt fyrir sér en oftar en ekki fara þeir aðeins fram úr sér. Hér fyrir rýnum við 5 kvikmyndir sem okkur þótti hafa skarað fram úr í því að spá fyrir um tækni framtíðarinnar.

Hugtakið digital divide (stafrænn mannamunur) hér kallað DD vísar til mismunar í aðgengi fólks að upplýsingatækni nútímans [1]. Um er að ræða mismun á aðgengi að internetinu, samskiptatækni s.s. farsímakerfum og tölvutækni almennt við leik og störf ásamt tækifærum og hæfni til að tileikna sér upplýsingatækni [2]. Hugtakið digital divide, stundum kallað digital split, varð vinsælt hjá fræðimönnum, stefnumótandi aðilum og hópum sem varðaði málefnið á síðari hluta 10. áratugar síðustu aldar [3].

Tilgangurinn með þessari grein er að fjalla um þær breytingar sem orðið hafa á upplýsingatækninni til hagsbóta fyrir hótel og veitingahús sem eru farinn að nýta sér hana í auknum mæli. Fjallað verður um hvernig hótel og veitingahús geta nýtt sér til spjald tölvur og snjallsíma væðinguna. Fyrsti hlutinn er um forsöguna, til að átta sig á hvað var notað áður en spjaldtölvurnar (e.tablet) og snjallsímarnir (e.Smartphone) urðu svona útbreiddir. Síðan verður aðal umfjöllunarefnið hagnýting spjaldtölva og snjallsíma fyrir hótel og veitingarekstur. Einnig verður skoðað hvaða áhrif þetta hefur haft og mun hafa í framtíðinni og hvernig rekstraraðilar sjá framtíðina fyrir sér.